Literatuur en Geneeskunde

Ziekte door andere ogen/Disease through other eyes

Onderzoek

De volgende onderzoeksprojecten worden vanuit het perspectief van literatuur en geneeskunde uitgevoerd.

1. PhD-projecten
Er is onderzoek op het gebied van literatuur en geneeskunde gedaan in samenwerking met de faculteit Geesteswetenschappen van de Vrije Universiteit. Er zijn twee projecten uitgevoerd, die allebei succesvol zijn afgesloten.

Euthanasie in romans en film
Wouter Schrover promoveerde in 2015 op een NWO-project over euthanasie in romans en films. Het proefschrift heet Einde verhaal.

De representatie van depressie in hedendaagse autobiografieën
Anne-Fleur van der Meer is op 27 september 2018 gepromoveerd op een NWO-project over depressie in autobiografieën, met haar proefschrift Ladders naar het licht.

Ziekte en creativiteit

Per 1 augustus 2017 is Laura Prins bij het VUmc begonnen aan een promotietraject over ziekte en creativiteit. Dit project heeft een looptijd van vijf jaar en wordt ondersteund door de stichting VCVGZ, de Pieter van Foreeststichting en de afdeling Huisarts- en ouderengeneeskunde van het VUmc.

2. Overige projecten
Arko Oderwald doet onderzoek binnen een tweetal kleinere projecten.

Arts-schrijvers
Er zijn opvallend veel artsen schrijver geworden. Er zijn natuurlijk veel artsen die ook schrijven, maar hier gaat het om artsen die als schrijver bekender zijn geworden dan als arts en ook meestal als schrijver bekend staan. In fase 1 van dit project worden deze schrijvers geïdentificeerd en kort beschreven. 26 van deze beschrijvingen zijn onder titel Lier en Lancet in 2012 in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde verschenen. In de toekomst zullen meer beschrijvingen verschijnen. Bovendien is er een HOVO-cursus over schrijvende artsen gegeven. De volgende stap is een pagina over arts schrijvers op deze site, die hoogstwaarschijnlijk in September 2023 zal verschijnen.

Roman en plaats
Er zijn een aantal ziekteromans die zich op een bepaalde plaats afspelen, een plaats die het verhaal mede kleur geeft. Een voorbeeld daarvan is De Toverberg van Thomas Mann, dat zich in Davos afspeelt. In dit project worden deze plaatsen bezocht om te onderzoeken wat er nog van de plaats delict is overgebleven, en om een beschouwing te geven van de actuele waarde van de roman. Een eerste verslag verscheen in De Groene Amsterdammer op 18 juli 2012. Inmiddels zijn er meer romans op deze wijze onderzocht.

Hermann Hesse: Kurgast (Baden)
Georges Simenon: De klokken van Biçetre (Parijs)
Thomas Mann: De dood in Venetië
Ernest Hemingway: Afscheid van de wapenen
F. Scott Fitzgerald: Teder is de nacht
Heinar Kipphardt: März
Thomas Bernhard: Der Atem & Die Kälte (Salzburg)
Thomas Bernhard: De neef van Wittgenstein (Wenen)

Ook deze activiteit zal een eigen pagina krijgen op deze site, eveneeens te verwachten in September 2023.

3. Wetenschappelijke stages

Wetenschappelijk stages op het gebied van literatuur en geneeskunde zijn altijd mogelijk op individuele voorkeursbasis, maar het is ook mogelijk om te kiezen uit het aanbod van stages. Deze stages kunnen binnen een thema naar keuze worden uitgevoerd op het gebied van literatuur, poëzie, film, tv-serie of patiënt-ervaringsverhaal. Er zijn op dit moment stages geformuleerd op de volgende gebieden of onderwerpen.

Dokter worden
Een goede dood
Dementie
Kanker
Epilepsie
Schizofrenie
Depressie
Psychiaters in de romanliteratuur
Arts-schrijvers

Een recente stage is Bipolariteit in tv series en films.

Laatste update: 14 Maart 2023

© 2024 Literatuur en Geneeskunde

Thema door Anders Norén